APRENDENDO A FACER CALDO

 

A xente non morre. Mentras esté na lembranza de alguén,sigue viva. Para min siguen a vivir a maioria daqueles que nun momento ou noutro fuxiron deste mundo.

Na miña xuventude gostaba moitode falar cos chamados por a xente nova “os vellos”. Naqueles tempos nos que inda non habia Tv., a radio escoitabase mal (aquelas radios de galena). Digo esto para aqueles que nacisteis nunha sociedade rebozada dentro das redes e a informática actual.

Igual hai quen pensa que, daquela, a nosa vida era aburrida, e iso non é certo. Tíñamos os nosos medios para non caer no aburrimento. Eso sí, en moitos casos habia que estar en boa forma fisica, pous as veces a resistencia fisica era imprescindible.

Eu pola miña parte gustaba moito de escoitar a aqueles homes, xa ancians, e que tiñan detrás de si unha larga e dilatada vida e experiencia. A maioria deles estiveran emigrados, como eles decian, do outro lado do charco, e incluso dentro da peninsula. A terra xabresa nunca foi escesivamente propicia e abundante a hora de darlle de comer os seus fillos. Igual que a terra de Tras os Montes, que para min son as mesmas, solo cambia un chisquiño a fala, e esa raia imposta desde tempos moi atrás.

Falando cos interpretes daquela época, nunha ocasión contoume o “ti” Alexandre, unha bonita história das fames e a habilidade de algúns para paliala.

Como sabedes algúns, o “ti” Alexandre era natural de Montouto, pertencente a zona de Vinhais, estaba casado en Sancibrao, onde inda viven fillos e netos. Era unha verdadeira enciclopedia chea de conocimentos empiricos, e cunha memoria que creo que debia ser prodixiosa. Tamén penso que era analfabeto, cousa que non era de extrañar, pous daquela, debia-o ser o noventa por cento da poboación, cousa mais acentuada entre as mulleres.

Ensinoume él a facer o caldo de pedra.

Naqueles tempos habia moita xente que comia gracias a que habia persoas que, ainda que tiña pouco, era capaz de dar de comer a algún necesitado.

Parece que nunha ocasión, apareceu por unha daquelas aldeas, da o mesmo se era Xabresa ou Trasmontana, a istória poderia ser en calquera das comarcas, apareceu, decia, un home pedindo, e acercouse a unha das casas dos que mais tiñan pedindo algo de comer, cousa que le foi denegada. Entoces o home dixo, que xa ia tempo que non comia nada, e que se o deixaban faria un caldiño de pedra, alí, no curral.

Dironlle permiso para facelo, e mirando ao seu arredor, botou mau dunha pedra, que limpou con mimo e moito agarimo. Unha vez limpa dixo que se le prestaban un potiño poderia facer o seu caldo. Presteronle un pote no que meteu a pedra e cubriuna de auga. Dixo entón que si le deixaban arrimar o pote o lume, enton a auga ferveria cousa imprescindible para facer o caldo. Deixeron-no arrimar o pote o lume, e toda a xente da casa estaba espectante e arremolinada a ver no que quedaba a cousa. Escomenzou a ferver a auga, e entón o moinante dixo: esto quedaria moito mellor cun chisquiño de unto, cousa que a dona da casa le proporcionou. Continuou a cocer o unto e maila pedra, e volveu a decir que cunhas couves (Berzas), aquelo quedaría un pouco mellor. Enton a dona da casa trouxole duas follas de berzas tenras que o pedigüeño labou e partindoas afogounas na auga. Aquelo xa empezaba a ter un recendo moi agradable, para todo o mundo presente, que fixo comentários de aprobación, cousa que o famento aproveitou para deixar caer: Irialle moi ben un cachiño de chourizo. Cousa que le puxeron o seu alcance rápidamente.

Cuando todo estaba cocido o home sacou do seu morral un cacho de pan duro, e metendo-o no pote, escomenzou a comer aquelo e a lamberse, hasta que deu conta de toda a comida.

Os mirois, estaban esperando a ver que ia facer coa pedra, pous non se decidira a comela. O preguntarle por ese detalle, respondeu que a pedra guardaria- no macuto para outra ocasión. Entonces a muller da casa, díxolle: Mire, vostede ten a oportunidade de domeñar outra pedra, mais estes meus homes, seguro que non o farian tan ben, Prégolle que me honre deixandoma para facerlle o caldo nos dias sucesivos.

Deixola, si señora, e na proxima vez que veña por esta aldea, pasarei pola sua casa, por si necesitan que les amanse outra.