viernes, 26 de febrero de 2010

A MAU PELUDA



Desde que tiven noticias da existencia da Mau Peluda, no curral da Severina, non paraba de darle voltas a idea de ver a maneira de vela.
Tiña por costume acercarme o curral, pous alí estaban uns fermosos coellos que, en cuanto a Severina se descoidaba, eu entraba na corte a correr detrás deles para acariñar algún, cousa que eles non debeian apreciar moito, pois sempre fuxian.
Nunha ocasión, estando coa Severina dentro do curral, acerqueime “o pozo”, e ela díxome que no fora alí, pois podia sair a “mau peluda” e levarme pro fondo.
Obedecin, mais a partir daquela quedei a maquinar naquela maligna “mau peluda”, e no misterio de que estivese alí :”¡unha mau, e por enriba peluda!”.
Cada vez que barruntaba que na casa non habia ninguén, acercabame a fisgar polo buraco da pechadura, a ver se pillaba a mau dando voltas polo curral. Nnca tiven a sorte de albiscala. Debia ser que barruntaba a miña presencia.
A casiña da mau peluda era moi engaiolante para un neno de cinco ou seis anos. Tiña paredes (o brocal do pozo) e un louxado bastante feitiño. Outra das cousas que chamaban a atención era un sarillo no medio, que tiña unha corda da que penduraba un caldeiro grande no que según a Severina durmia a mau peluda.
Unha noite, mentras cenábamos, meu pai comentou que ian a empezar unha obra na casa do cura, él e o Manolo. Creo que entre outras cousas, tamén a tiñan que louxar.
Nada mais enterarme da noticia, xa fixen un proxecto para cachar á mau peluda. Mentras traballaban, apostaríame debaixo dun carro, e esperaría a que saira.
¡Meu dito, meu feito!. A primeira oportunidade, agacheime debaixo dun carro que estaba alí cargado de esterco dos porcos, esperando a ser trasladado as cortiñas.
Polo ollal dunha roda, vixíaba o brocal do pozo por ver si asomaba por alí, mais nada, despois de varios días apostado, non houbo maneira.
En vista de que a Mau Peluda non asomaba os seus dedos peludos, tomei a decisión de espreitar desde o mesmo brocal.
Co algo de medo, asomei os fuciños por enriba daquelas pedras gastadas de tanto rozar contra elas á hora de sacar auga, e como non chegaba ben a ver, debruceime por enriba daquela defensa, con medio corpo dentro do pozo e o outro, as pernas, colgando fora.
Entón sucedeu o que tiña que pasar; Apareceu a Mau Peluda, enganchoume polos pes é colgoume dentro do pozo, seguramente co ánimo de deixarme caer dentro.
O que sucedeu despois non o sei, pois cando volvin a recobrar o sentido, que nunca tiven, estaba deitado no balcón da Severina, con ela, meu pai, a tia Florinda e o Manolo, botándome auga na cara e dandóme sopapos.
Decian despois as más linguas que si fora o Manolo, que me collera polos pés, acenando con tirarme dentro. Tamén dicen que daquela perdín a noción da realidade.
Mais eu sei que non. Foi a Mau Peluda, que me tiña envexa. O de Manolo inventeron-no para que non collera medo.
Eu sempre fun valente e non tiña medo.
Non volví nunca o pozo, para non asustar a pobre Mau Peluda.
Hai que ser caritativo coas Maus Peludas, son boa xente!

martes, 23 de febrero de 2010

O MEDO É LIBRE



Na Alta Xeabra era de sobra coñecida. Aquela Devesa tiña sona pola cantidade e calidade da caza. Era unha caza que habia que traballala, súala, e sobor de todo ter uns bós folgos para achegarse a ela.
Conseguín unha autorización para cazar un día. Solo habia un pequeno problema ; tiña que ir a durmir o dia de antes, e porme en contacto co garda da reserva, que era o que me levaria cerca da Pena Trevinca, a cabalo de León, Ourense e Zamora.. Casi outro Penedo de Tres Reinos.
Para subir a serra tiven un dos mellores guias que habia: o abó do meu amigo Xusto Lubián, vaqueiro de pro na zona e gran coñecedor daquela serras.
Subimos desde Lubián, pobo que está deitado na haba das estribacións da serra do mesmo nome, enclavada na Segundera.
Cando escomenzemos a andaina cara a serra, xa me advertiu de que él non se quedaria arriba, e de cómo era o guarda e a súa familia. O parecer éste vivia nunha casa de vaqueiro de alzada, coa súa sua familia, a sua muller, un fillo, e un neto, ambolos dous casados.
Subimos polo Val do Tuela, polas Maseiras de Chaos, escanchados en dúas fermosas burras, que eran os únicos animais de fiar para transitar por aqueles agrestes eidos.
Cando subiamos, pechou unha teimosa néboa que fixo adiantar a noite un par de horas. Ainda por enriba envolveunos una grande tormenta, con uns tronos horrísonos, e uns lóstregos que por décimas de segundos deixaban albiscar algo dos arredores.
Díxome que se falaba da familia da guarderia da reserva, decindo que era algo especial. Sin mais.
Pechou a noite e eu non habituado a aquelo non via nada, ainda que o meu acompañante parecia que non tiña ningún problema cos camiños. De cando en vez algún lóstrego, amosaba fantasmas agachados nas fragas do Caneiro da Bruxa, ou nos grande matoxos de Acivros. Ainda que non son medento, aquelas figuras diseñadas pola luz dos raios, acompañadas polo retumbar dos tronos, de veces, púñanme os pelos de punta.
De repente cheguemos a un punto onde se albiscaba unha pequena luz, que nuns momentos descubrin que era unha luz que saía dunha bufarda nunha casoupa de unha bóas dimensión, rodeada dun cobertizo.
O acercarnos, o señor Lubián chamou con voz forte, quen primeiro respondeu foi un can e logo alguén que decia con unha voz pouco amigable ¿Quen vai ahí?. Identificouse o meu acompañante. O coñecelo abriron a porta. Apareceu no van da mesma un home alto, escañado e vello, empuñando un rifle que apuntaba hacia nós e mandounos pasar.
O meu acompañante escusouse decindo que o tempo non estaba para perdelo moito, e que voltaba para Lubián. Despediuse de todos e de min guiñandome un ollo, con cara de coña.
Entrei na casa flanqueado polo vello do rifle, e o rebasar o dintel da porta, atopeime con dous homes a cada lado, cada un cun machado de escuadrar carballos, en plan nada tranquilizador, cousa que me desacougou bastante. Un can que xa caseque non podia cos ósos, desde un curruncho ensinoume os dentes, con cara de poucos amigos. O mais vello dos homes pousou o rifle nun canto, mandou calar ó can e díxolle os outros dous que deixeran os machados a un lado. Detrás de una manta farrapeira, sairon dúas mulleres caseque chorando, e tremendo de medo.
Nunha ollada a aquela xente, pareceume ver unhas miradas algo raras, mesmo parecian mirar para nigures, cuns ollos moi birollos, que esperaban que aparecese por alí algunha pantasma da noite.
De pronto o home mais vello dixo: Hoxe fai dous anos que matei un home que quixo entrar na casa. O ano pasado apareceu na noite da súa morte por aiqui, e non o puiden rematar. Seguro que hoxe ven outra vez, mais non se asuste, estamolo esperando.
Escoitar aquelo non fixo mais que deixarme lixeiramente espantado. Daquela, non sei se foi un trono, unha ráfaga de vento ou o qué, sonou un ruido nunha parte de casoupa, e o vello botou mau do rifle, os outros dous dos seu machados, e as dúas mulleres chorando meteronse detrás da farrapeira.
O patriarca da casa pegou un berro hacia afóra, o can ergueuse e púxose a ouvear como se nelo le fose a vida. Eu acheguei as costas contra unha parede, e sentindo algo quente baixandome por entres as cachas, estarriquei ali sen saber que pasaba.
Os oubeos do can eran tan fortes, que enchian a casoupa, hasta que o vello agarrouno polo pescozo e tirouno fóra da casa.
Calou todo e non se sentia ren. Naquel silencio sepulcral escoitouse algo así como un rebuñón nunha fiestra, e mais tarde na porta. Nesta habia un pequeno ventaniño para ver quen estaba detrás, e alí habia un par de ollos que parecian dúas brasas. Ahí o está, dixo o vello. Sen pensalo mais descargou o refle contra a porta, sentiuse un queixido e un golpe xordo caendo algo o chan, e de novo o silencio.
Eu xa estaba mollado desde as nádegas hasta pordebaixo dos xeonllos. Aquello cheiraba moi mal, e o que estaba a ver moito peor.
Fóronse todos a deitar detrás das farrapeiras. Eu sain da casa para alonxarme dela o mais que poidera.
Cando abrin a porta, alí estaba o corpo morto e cheo de plomo do vello can.
Endexamais voltei de caza a lugares onde houbera gardas.

domingo, 14 de febrero de 2010

A MELLOR MANEIRA DE DEFENDERSE


Esta é unha história real como a vida mesma. E unha história que axuda ós rapaces e rapazas a defenderse dos mais grandes que algunha vez tentan abusar dos mais pequenos.
Nunha ocasión alá polas terras de Val dos Marcos, na época na que eu levaba uns catro ou cinco anos coñecendo o Planeta Terra, un dos rapazotes daqueles que xa empezaban, a “empollinar” copiandole a verba a Don Miguel Delibes, amiazoume con darme unha lavazadas, e amosoume “uns puños asi de gordos”.
Entre outras consideracións “acongojeime”, porque estaban a xogar diante do Frono D´Arriba, o “ parado io collido”.
Naquel xogo, cando se ropía a cadeneta” repartian lavazadas, cada quen o mais forte que podia. Un dos mais grandes atizoule un zorreagazo no lombo o Gerásimo que o deixou espatarrado no chan e case sen alento.
Como le chamei animal, agarroume polos colares, e púxome un enorme puño diante aplastandome as napias.
Lisquei para a casa moi pero que moi “acongojado”.
Cuando cheguei o curral, estaba mei pai alí traballando. Entonces enchendome de razóns, dixenle que me tiña que ensinar a zorregarle os mais grandes.
Entonces meu pai, sen deixar de zepillar a madeira, díxome como tiña que facer.
“Mira, cando se meta algún contigo, o primeiro que tes que facer é darle un puñetazo nun ollo, e mentras escofa aquel dasle no outro. Entonces como non vei, xa le podes dar todas as que queiras”
Entoces, despois de que eu recapacitei algo, dixenle: Si, si..mais son mais grandes e tein maiz forcia ca min, e non se deixarán.
A esta obxeción miña, meu pai doume a solución: Entonces terás que recurrir a ameaza.
Cuando sexa o momento tu ameaza o contrincante decindole : Quitate do medio se non queres que te encha os dedos de cara.
Menos mal que non o puxen nunca en práctica.

sábado, 13 de febrero de 2010

BAILES NAS AIRAS


Habia baile na aira do forno. Alí estaba o amigo Luis, desgranando notas a través do punteiro, despois de haber afinado o ronco como mandaban os cánones.
O tambor estbao tocando o Agsutin da tia Cecilia, pois tampouco o facia mal, repenicaba que engaiolaba escoitalo.
O bombo era cousa do Silverio. Tiña un grande sentido do ritmo, nunca se trabucaba, e os gaiteiros agradecian que fose él quen tocara aquel instrumento.
Entre baile e baile, mentras o gaiteiro mollaba a palleta, o tamborileiro e o do bombo fumaban un cigarriño, as mozas en corro comentaban as súas cousas, e os mozoa facian o parvo por calquer curruncho, o amigo Miguel da tia Aurora, posto de pé sobre a parede da aira que a separa da Ascoira ou da Costa, cousa que non teño demasiado clara, cantaba a voz en berro e mirando para a Veiguiña, unha cantiga que daquela estaba en boga: Santander. Era unha melodia cantada por un cantador de boleros que daquela estaba na cresta da ola, chamado Jorge Sepúlveda.
Creo que aquelo era unha premonición do que ía a ser mais tarde a vida de todos aqueles que estábamos alí, pois a nostalxia que desprendía so podia predecir eso.
Cando as mozas arrameron o baile, liscando para a casa, á señal dalgunha das mais que por alí foran chegando a última hora, os mozos que daquela nos chamaban así, xuntémonos arredor dunha mesa do café do nunca ben ponderado ti Toño Caxera, para acabar de decidir qué música iamos a contratar para o San Cibrao.
Hai que decir que, daquela, a música contrataban-na e pagabana tamén os mozos. As casas donde non os habia no tiñan a obriga de pagar, podian dar algo se querian, mais normalmente nunca querian. (Unha vez o Pepe da Cancela dou dez céntimos, o que non o crea que le pregunte o Jaime). ¡Encima cachondeo!.
Daquela tratábase de traer a primeira orquesta con vocalista e altoparlantes. Xa falei eiqui algo desto.
O aasunto era que despois de facer as contas, para saber a canto tocábamos cada un, saiu unha cantidade redonda: cincuenta duros por barba, ou o que era o mesmo; dúascentas cincuenta pesetas.
Eiqui foi a de Deus é Cristo, pois aquela cantidade era unha barbaridade para a época. Xa era fodido para a casa donde houbera un so mozo, mais naquelas que habia mais de un, o asunto era moito mais negro.
Pensade que o xornal ia por aquela a cincuenta pesetas. Quere decir que para poder pagar a música, habia que dar cinco xornais, mais o problema estaba en ter a oportunidade de ter medio xornal, e quen o pagara era outro.
Alí non habia quen gañera un chavo, todo tiña que sair do peto dos pais. Nas casas dos pais pasaba outro tanto. ¡ A ver quén era o guapo que les pedia!.
Entonces, colleu a palabra o amigo Miguel,(eles eran dous a apoquinar), e dixo coaquela retranca que ainda o caracteriza : “ Conmigo non conteis, eses dias irei coa res, e mentras hai baile nas airas, eu estarei no alto da Ladeira desde donde se vei o baile. Non se escoita a música e da o mesmo como se baile. Bailarei eu solo, e dareime conta da estupidez que é ver bailar sen música”.
Hai que decir que as mozas tamén tiñan que pagar, ainda que eso sí a metada dos mozos.
Nunca entendin o porqué, pois normalmente bailaban sempre, cousa que os mozos non podian facer, pois eramos dous ou tres mais que elas.
O fin houbo festa,vocalista, e o Miguel non foi coa res.

viernes, 12 de febrero de 2010

ASILO PARA O GALEGO.


En dias pasados, e ainda non lonxanos, foi nomeado Presidente da Real Academia Galega da Lingua, o escritor Académico e Mestre Don Xosé Lois Mendez Ferrin.
Naceu este home, en Ourense, terra de grandes caciques e clérigos que tamén exercian do mesmo, mais este home elexiu o camiño da defensa da Galicia, tamén a través da Ligua Galega.
Hoxe, parece que non son bós tempos para a fala dos nosos antepasados. Digo nosos desde a perspectiva da antiga Galaecia romana, cuxos límites non son os de agora.
Precisamente, por non ser bos tempos para a fala dos nosos antergos, é polo que eu dende eiqui, quero ofrecer toda a influencia da República Independente de Val doMarcos, tanto a Mendez Ferrín como a aqueles académicos, que , por se é ou non é o chegan a necesitar, por avatares xa pasados, mais que o mellor resucitan.
Como todo mundo sabe, a Republica Independente de Val dos Marcos, esta situada xeográficamente, en zona de nadie, desde sempre. Unhas veces, dominados por o Reino de Galicia, outras polo de León e tamén de cando en vez polo de Portugal.
Daqueles tempos, quedou nos nosos terrenos un Marco: O MARCO DOS TRES REINOS.
Como é sabido, e se non se sabe conto-o agora mesmo, esta R.I.D.V.M vai un tempo que se declarou soberana, e despois de ter un plan para invadir territórios mais alá do Mare Tenebrosum, que desbotou por falta de produción de castañas para a mantenza dos territórios conquistados, deixou estar as cousas como eran. So cunha diferencia acentuada, o idioma dos antergos, uns poucos selectos ciudadanos, queremolo conservar e defender, a pesar dos “finos”, que o consideran algo burdo. Non saben que, tanto o galego como o idioma que eles falan é o mesmo, radicalmente.Que Zeus les perdoe.
Por eso, desde agora, se algunha vez os infelices que dirixen os designios da antiga terra de Breogan, non vos deixa seguir pulindo e traballando a primeira lingua, ou polo menos a lingua daquel Rei que chamaban ó Sabio, quero dende aiqui, como copresidente da R.I.D.V.M., donde falamos, falémos e falaremos o idioma de Rosalia, Pondal, Curros e tantos outros, ofrecemosvos asilo linguistico neste pequeno recuncho.
Eiqui non falaremos ben o idioma, non somos quen de normativizalo, nin tampouco de polo na escrita correctamente dacordo cos cánons, mais o que sí garantímos é que nadie nos vai decir, mellor dito, impor, como debemos falalo, pero o que sí garantizamos, precisamente por a nosa independencia, é que sempre o falaremos.
Todos os falantes de galego de boa fé, e que pensen que un idioma é unha seña de identidade de un pobo, sempre terán un oco entre nos.
Tamén terán bullós, e o cariño de todos nós. É o que temos.

¡EL GATO ES IMPORTANTE!


Quiero,hoy,contaros un cuento que ya hace unos cuantos años me contó mi amigo Lobateras.El gran aragonés Lobateras.
Para que no sea demasiado corto, nos olvidaremos del original.

Era un viajante de comercio, de aquellos de los años sesenta que recorrían las infames carreteras nacionales, que el gobierno del pequeño dictador le había puesto el nombre de plan REDIA.
Eran carreteras que solo eran buenas bajo el punto de vista de los medios oficiales del momento. ¿Será desde entonces que la derecha pinta y dibuja tan bién sus proyectos, que una gran parte de la ciudadanía, cree más lo que dice que lo que hace?.
Nuestro amigo viajante, no había tenido un buen día. Después de recorrer varios pueblos sin vender una escoba, aún tenia que llegar al último, y se le había echado la noche encima.
Para llegar al siguiente pueblo tenía que atravesar una serranía, por una carretera no asfaltada, y con unos socavones donde se podía dejar, en cada uno, una ballesta o una cruceta del dos caballos.
En un punto determinado de la cartera, y ya sin luz diurna, nota algo extraño en la dirección del coche, y piensa: ¿A que se ha pinchado una rueda?. Para el vehículo, se baja, examina las ruedas y , efectivamente, la rueda derecha delantera está sin aire. Problema añadido, el coche es de tracción delantera. ¡Hay que cambiar la rueda!
¡Era lo que me faltaba!, piensa el viajante. ¡Hoy no es mi día de suerte!
Para el motor, se dirige al maletero del coche para coger el gato, y ¡Oh, sorpresa ¡ Allí no hay gato alguno.!
¡Joder!, de noche, en medio de ninguna parte, sin gato, con una rueda pinchada. ¡Menuda noche me espera!, pues empieza a hacer frío. ¡Esto solo Me puede suceder a mi ¡.
Mira a su alrededor, y en medio del bosque ve una luz.
Si hay una luz tiene que haber una casa, si hay una casa y tiene luz es que está habitada. Seguramente es un labrador. Esta gente tiene tractores, por lo tanto seguro que tiene un gato. Me acercaré, le explicaré mi situación y seguro que me ayuda.
Con paso decidido se dirige hacia el punto de luz. Va pisando charcos, resbalando, y cada vez el humor se le envinagra más.
A medio camino, empieza a pensar: ¡Estos labradores son desconfiados, seguro que me niega el gato!, ¡Peor, seguro que me pide dinero por ayudarme!.
Me ve en esta situación, y seguro que se quiere aprovechar de mí. Como no tengo alternativa, se va a aprovechar de la situación.
Me pedirá mil pesetas por dejarme el gato. ¡Que va ¡ al verme así, necesitado, me pedirá mil duros. ¡Mil duros!, ¡pero si con cinco mil pesetas compro tres gatos!
En estas montañas la gente es así, se aprovechan de las desgracias ajenas, ¡No tienen consideración!. A lo mejor me quiere atracar y quitarme todo, y me pide todo el dinero que llevo. ¡Que cabrones!.
Con estos pensamientos llega al portal de una casa, donde dentro hay luz, y fuera en un cobertizo se ve un tractor.
Se acerca a la puerta, llama a la misma, y cuando sale un señor con una sonrisa en los labios, y le pregunta ¿Qué podemos hacer por usted?, el viajante dando media vuelta le responde : ¡SABE QUE LE DIGO, MÉTASE EL GATO POR DONDE LE QUEPA!.

martes, 9 de febrero de 2010

CONTOS (RIU BAIXO O CASTELO) A HÉITOR.


Ia o Pinta sentado na traseira do carro, todo ledo pois era a primeira vez que o levaban a Rechouso.
Era época da seitura. No carro levaban a comida, tanto feita como para facer, pois puxéranse de acordo todos en ir o mesmo día, e levar xuntos a pitanza.
O chegar a portela das Carbuizas asombrouse daquela cantidade de centeo ondulando o son do vento reinante e cada momento. Mesmo parecia un oleaxe de espigas contentas por seren segadas naquel día.
O carro chegou ó cimo dos prados, lugar no que seria a comida no mediodía.
Desde alí viu o imponente farallón que conforma o Castelo de Rechouso, do que oíra falar moito, das súas cámaras segredas, e dos seus tesouros, que os Mouros agocheran alí.
Caseque sen tempo para baixarse do carro, xa estaba as beiras do Castelo, co ánimo de esculcalo todo. A faena pareciale pequena, pois desde lexos o castelo parecia pequeno, cousa que non o era na realidade.
Andaba a buscar unha porta de entrada, mais pronto se deu conta de que alí non habia portas. Solo grandes penedos uns enriba dos outros, é ó que mais se asemellaba a unha porta eran os intersticios entre as fragas.
Viu un carballo que parecía que estaba plantado nunha pedra. Subiu hasta alí e deuse conta de que viña desde moi abaixo. En ralidade o que se vía era a copa dun grandísimo carballo beliño. As raices estaban polo menos quince metros mais abaixo.
O Pinta era un bon alconchón de arbres, polo que, sen pensalo, encaramouse no carballo é escomenzou a baixar polo tronco do mesmo hasta chegar as raices.
Cando chegou abaixo,a un lado do carballo, entre él e unha fraga, viu unha abertura que incitaba a entrar. Aquello podía ser unha grande aventura, había que ver as posibilidades de explorar aquelo.
Sen pensalo mais, gatuñou pola abertura durante uns cantos metros hasta que se atopou nunha especie de sala cuadrada, con outra abertura nun dos lados. Dirixiuse alí é sen dubidalo, meteuse a ver que pasaba por alí dentro.
Cuando levaba camiñando un bon treito sentiu un ruido por debaixo dos seu pés. Era un bruido enorme, igual que a auga cando cae no Ferbenzón.
Cando intentaba averiguar a procedencia do ruido, a pedra na que estaba desprendeuse e escomenzou a caer, con él enriba.
Caeo durante un bon tempo, hasta que entreron os dous, pedra e mais él, en contacto cunha poza de auga, na que por unha banda caia unha cascada, que era a que brúaba. Menos mal que caera a beiriña, e sen esforzo ningún púxose en seco.
De repente entroulle medo, pois xa non sabia onde estaba, seguro que perdido no medio da terra. Do outro lado da poza viu uns prados que parecian cheos de herba e arbres frutais.Apareceu por alí cerca del unha especie de espantapaxaros, que se movia. Viase que tiña medo, e o noso amigo tamén.
O espantapaxaros faloule e díxole : ¿Qué fais eiqui?. Non sei, respostou o Pinta, cainme desde alí arriba. ¡Bó, outro que baixa, é non tardará en desaparecer!-dixo o home de palla, é liscou dalí, sen saber como nin por onde.
Ali na bordiña da auga había unha balsa de rachos, e o rapaz pensou que si se subia nela, sería capaz de chegar ó outor lado. Foi pensalo e facelo. Subiuse na balsa, e soltou as lías que a amarraban. ¡Qué cousa fixo!, a balsa empezou a galgar augas abaixo e o Pinta enriba agarrado coma un gato as astelas. Empezou a pasar por lugares incribles. Os lados habia, unha veces rochas altas outras areais, prados un chisco raros, con animais raros, con alas e cornos, outros con corpo de burros e cabezas de macacos. Non tiña tempo casi de miralos pois a velocidade da balsa cada vez era mais grande. A pendiente pola que pasaba o riu submarino cada vez se inclinaba mais e as augas cada vez corrian mais. O Pinta xa le doian as maus de tanto agarrarse a balsa.
Chegueron a unha parte onde as augas se dividian en dous ramais, a balsa encallou no que levaba menos auga. Eso salvouno pois o outro ramal precipitabase por unha cascada de masi de vinte metros.
Seguiu a corriente pequena, xa casi arrastras pois cada vez se estreitaba mais aquelo, hasta que saiu outra vez á luz do sol, xusto nunha fonte tipo mina, na beira do riu.
Atopouse no medio de uns fragaredos moi grandes, por todos os lados grande amieiros e afreixos. Entonces o verse perdido entreronle ganas de chorar.
Acordouse do anel da xitana, sacouno do peito é enchouno de bágoas é algunha que outra mormela, e pediule por Deus, que o axudera.
Apareceu unha águia que se pousou a carón del, e alomiñouno facendo-o acougar, que le preguntou que qué le pasaba. Esplicoulle todo o que le ocorrera, é a aguia, díxolle que non se preocupera que xa volvía. Volveu pousada nos cornos de un grande cervo, que se acercou, axeonllouse e manderonno escancharse no lombo, e agarrarse tamén os cornos.
Entoces o animal escomenzon a bricar polo monte arriba, mais ben parecia que voaba pois apenas pousaba as pezuñas no chan. O chegar cerca do castelo, dixéronle que o daixaban alí para que os seitureiros non os viran, pois alí habia xente que o mellor queria matalos.
O pinta camiñou hacia onde estaba a xente segando, e xa estaban algúns a buscalo pois pasara a hora de comer e xa pronto seria de noite e él non aparecera.
Cuando chegou a carón dos que o buscaban, díxoles que se perdera pola parte de atrás do castelo e que casi non atopa a maneira de volver.
Pensou que se les contaba a verdai no o ian crer, e ó peor, tratariano de tolo.

domingo, 7 de febrero de 2010

A TECEDEIRA (FIN)

Agocheime nas ruinas do muiño que está mais abaixo do pobo , que xa daquela estaba nedio derruido,é a partires da escurecida acerqueime a miña casa.
Antes de ir á casa acerqueime o tear, cousa que me daba algo de tranquilidade,pois desde alí albiscaba os movimentos da aldea.
O chegar cerca do tear vi que habia bastante xente arredor do mesmo. Estaba por alí o xefe local da falanxe, e dous ou tres mai que non coñecía.
No via moi ben, pois o non poder acercarme, é coa luz dos faroles que tiñan non distinguia ben.
Vin como se abria a porta do tear, é entre catro homes sacaban unha caixa de morto, e saía de tras o médico con cara de poucos amigos, agarrado por un brazo por un home vestido de militar. Tiven a impresión de que non estaba alí de bon grado.
O militar en voz alta dixolle a todos: “No se pudo hacer nada por su vida”.
Non soupe que pensar nin que facer, alí corria perigo é tomei a determinación de marchar uns dias a casade un amigo portugues, é tentar enterarme de todo.
Dirixinme a raia é como era tan tarde, tiven que dormir no monte. Cheguei a unha casa na que os seus donos gardaban a vacas no vrao. Estaba xa a menos de tres kilómetros do primeiro pobo portugues, donde tamén tiña amigos-
Pasei alí a noite é antes de arraiar o sol xa estaba na primeira aldea portuguesa, esperando no tendello do meu amigo para falar con él.
Cando xa habia movimento dentro da casa, subin as escaleiras e chamei, na porta. Saiu a muller, que o coñecerme fíxome entrar e pechou a porta detrás. Veu o seu marido e contoume que xa sabian dos problemas que tíñamos. Un dos fuxidos que estiveran na miña casa pasara por alí camiño de Oporto, e contárale que fora o único que puidera sair da miña casa.Os outro quederan detidos polos carabineros. Como non tiñan donde metelos encerreronos no tear.
Esto era o que él sabia. Díxome que tiña que marchar dalí pronto pois os guardas portugueses estaban avisados por si aparecía por alí. Que quedara todo o dia escondido na casa, e pola noite acompañariame hasta pasar o monte Coroa, donde un amigo común me acompañaria hasta Viñais.
Levaba unha semana na casa do meu benefactor, en Viñais, cuando me enterei do que pasara naquel día, mellor dito noite, que non puiden entrar na miña casa que é esta mesma onde estamos agora ti e mais eu.
Aquela trade-noite, dous dos falangistas, colleran a xusticia pola man é mataron os dous detidos no tear, o sentir os tiros a miña dona foi correndo é atopouse coa desfeita. Enfrontouse os dous asesinos, os que despois de abusar dela tamén a asesineron. Chameron a un médico co ánimo de que certifiquera o que non fora, mais este negouse, polo que estivo a punto de seguir os pasos dos outros.
Pasaron uns anos, nos que mandei, dacordo cun irman do meu protector que estaba no Brasil ó que lle mandaba cartas dentro de outras para a miña dona , como se eu estivera en Sao Paulo.
Despois deste tempo funme acercando a zona, e aqueles dóus fillos de puta, tiven a oportunidade de facerles pagar o que fixeran ainda que pondome eu a súa altura”.
Aiqui acabou o relato do meu interlocutor, que acabaou decindo que, para que non se meteran con él cando volveu a aldea, fixérase para por medio louco.

viernes, 5 de febrero de 2010

EN RECORDO DA DORINDA DA TEIXEIRA.

Sempre estaba alí, detrás da fiestra e con cara de risa
Diante da casa os rapaces xogábamos a todo aquelo que se nos ocurría. Aquela muller sempre estaba dale que dale a máquina de coser.
Algunha vez, moi poucas, abriu a ventana para decirnos a algún de nos : "Eso non se fai, tedes que ser bós".
Chamábanle Doririnda, é sobre todo para min formaba parte de un todo que era a Teixeira.
Non podia concebir O Tolaco, sen ver á Dorinda detrás dos cristáis da fiestra, coa máquina de coser casi á mesma altura da cara. Era unha máquina que se facia traballar coa man.
Eu via-a casque todolos días, desde a casa de miña avoa, ainda que desde unha a outra habería uns dous ou trescentos metros.
Marcheime da Teixeira, e tardei en volver por alí.
A primeira vez que voltei, despois de saúdar á xente é comer en casa de meu tiu Luis é a súa dona a Petra, antes de irme de novo, acerqueime hasta o Tolaco, e mirei para a fiestra onde a Dorinda estaba, casi como se fose un cuadro, na época da miña infancia, mais as ventanas tiñan as contras pechadas e non se via a nadie.
Cuando volví a ver a meu tiu, prgunteille por ela. Entonces él díxome que xa facia uns cuantos anos que morrera, é apostillou “ a pobre descansou por fín. Non era a mellor vida a que le tocou vivir”.
Apareceu mais xente pola beira nosa, é xa non tiven ocasión de preguntar mais por ela.
Regresei a Sancibrao. O dia seguinte pregunteile á miña mai pola Dorinda da Teixeira e díxome que ia un tempo que morrera, é mais ou menos repetiu a cantilena do seu irmán.
Entonces pregunteille por aquela muller que eu sempre vira detrás dos cristais da súa ventana, e pensandoo ben, añadín: “creo que non a vin nunca fora da súa casa”
-¿Cómo a ías a ver fora da casa? ¡ Estaba tolleita!
Aquel día entereime de que non se podia mover. Daquela, aquelas eivas, a xente tiña por costume non falar delas, como se ó non mencionalas fora algo que facía que non existiran.
Entonces miña nai contoume, a prengutas miñas, porqué estaba tullida
Nunca aprendera a camiñar,pois sendo ainda una cativa de meses, unha vez que a súa mai a levaba pola rúa, unha veciña colleuna no colo. Botoulle un brazo por debaixo das nádegas, entre éstas e os xeonllos, como se collen os nenos xa grandiños, con ta ma sorte, que nun rebrinco da rapaza, marchouse para tras, escochandose pola cintura.
A partir de aquel dia, non voltou a moverse de cintura para abaixo. Tiña para toda a vida unha Hemiplexía.
Ainda hoxe, cando vexo coller así a un neno pequeno, entrame repelús, e se podo digole a persona que o colle, que le poña unha man suxetándole a espalda.

martes, 2 de febrero de 2010

SOÑOS



Aquel riu era tremendo é desconcertante. Eu xa estaba na outra bórda. En realidade noN sabÍa como cheguéra alí. Solo sabia que o pasar sobre aquelas augas, a pesar de que eran turbulentas, caudalosas e dunha profundiade moi grande, nunca tivera a sensación de perigo ó traspasalas. Outra caracteristica era a cristalinidade das mesmas, si te fixabas nelas solo notabas a profundidade, é no fondo os distitos peixes, víanse como se ó que tiñan enriba, en vez auga fose aire.
Outra caracteristica era a tranquilidade que transmitian, é ainda que era a primeira vez que via o rio e aquel curso inmenso de auga, tiña a sensación de que me era todo moi familiar é sobre todo moi agradable.
Os peixes que se vian no medio das augas, eran de todolos tamaños, e mesmo parecia que todo o seu afán era xogar uns cos outros para que eu os vira.
Unha vez traspasado o riu, encontreime nunha especie de veiga de prados, puxantes con un manto de herba de cor verde, e con unas grandes árbores totalmente descoñecidas para min. Eso sí, a vista eran algo así como moi amables.
No fondo do val, alí donde escomenzaba unha costa larga e pouco pronunciada, habia xente.
Acerqueime hacia aquel lugar, donde estaba aquela xente, aparentemente atareada en distintas faenas no cultivo de productos agricolas.
Habia camiños moi ben cuidados, con valados a ambolos lados, e as fincas todas estaban nun nivel un pouco mais alto que os camiños.
Dentro das fincas todo era exuberante e apacible. A xente mirabame desde os lugares nos que estaban cun sorriso nos beizos.
De pronto tiven a sensación de que toda aquela xente xa me coñecia, ainda que eu a eles non. Practicamente non tiña tempo nin para pensar en nada, pois todo se me ia en admirar todo aquelo, as casas, os xardins, as hortas cheas de frutales, cereales, leguminosas, en fin todo tipo de productos que un se puidera imaxinar.
Eu ia seguino o camiño, sen tentar entrar naquelas parcelas onde estaban os habitantes da comarca. O fondo detrás da zona pola que eu xa pasara, albiscábase o riu, ainda que so a ribeira, señalada coas bonitas árbores que o separaban do resto.
Pasaba por diante da xente que me miraba como a un amigo. O chegar a un punto, onde o camiño se bifurcaba, dudei por onde seguir, e mirando para un grupo daquelas persoas que estaban mais perto de min deime conta que me decian, sen falarme, que torcera no rouso a esquerda.
Fiquei marabillado, pois decateime de que podia falar con eles sen decir palabra. Mellor dito eu percibia o que pensaban eles, e decatábame de que eles formaban parte do meu pensamento. A sensación era como se, tanto os pensamentos como o que percibia a vista e os oidos, en definitiva os sentidos de cada un foran unha mesma cousa
Era algo así como se todo fose unha mesma consciencia, percibida por distintos seres, pero que en difinitiva todo era a mesma cousa. Un ser con distintas manifestacións.
De repente tiven a sensación de formar parte daquelo todo, o mesmo tempo que todo formaba parte de min. Era como unha borracheira onde xa non sabes se estás no chan ou no teito, se estás de pé ou horizontal, se flotas ou voas se nadas ou saltas, e máis como, se todo o imaxinable o estiveras facendo ó mesmo tempo.
Cando sentín que o todo me absorbia, é que eu facia o mesmo co todo, cuando xa casi perdia a consciencia de min, e a borracheira crecia, espertei.