lunes, 29 de noviembre de 2010

A CAZA POLA XEABRA É ASÍ,.... AS VECES


                        Foto, so pra dar envidia.

Erguinme as nove da mañá. Debia facer unha pouca leña, prender a cociña e facer café.
 Cando baixei a cociña, e abrin a porta para ir a aira ó sequeiro a rachar uns cachos de carballo, deime de bruces cunha xeada, que no primeiro momento pensei que era unha nevada. Despous de rachar a leña, facer lume e por auga a ferver para o café, acerqueime ó coche, e o termómetro tiña un -5º, que invitaba a volver a cama e deixarse estar alí todo o dia.
 Un home é un home, pensei, e de tiús con frio nunca se falou nada. Acabei o xexún, metín a merenda no morral, sen olvidarme dun termo de café ben quentiño, e despous de recoller as cadelas na casa de meu primo, iniciei o dia cinegético número catro desta tempada..
 Subin por Trasil pola beira do despósito da auga, hacia o Carballal, pois tiña a intuición de que por alí tiñan que estar as perdices.
 Antes de chegar o  Carballal polo camiño da auga, as cadelas metéronse na parte de abaixo do camiño e fixeron subir ó camiño a dúascorzas preciosas. Instintivamene púxen a escopeta a cara, e casi o mesmo tempo baixeina. Eran dúas femias preciosas, seguramente nai e filla. Chamei polas cadelas, e non deixei que seguiran detrás delas.
 Subí o Castro do Facho, lugar querencioso das perdices, mais de novo as cadelas botéron da caboca da Lama de Acevro outra corza. Ësta era grande e xa vella, mais eso non le quitaba fermosura. Subiu polo Ladeairo arriba, ensinandome o rosetón blanco da súa traseira cada vez que daba un brinco.
 Crucei as leiras dos Colmeares, onde de novo sairon, esta vez  tres corzas, que do susto que tiñan, en menos de un minuto trespuxeron na purtela das Carbuizas.
 Crucei desde as leiras da Cruz de Pedra as do Coballón. O pasar por aquel monte que agora se adueñou do lugar,  por precaución, paseile o seguro a escopeta, por si era o caso.
 O chegar a Estante, no que é coñecido como a leira dos Froles, entrou a cadela pequena nas xestas, e eu xa mas prometia felices, pois é terra de coellos. Engatei os restos da parede da leira mirando as andanzas da cadela, esperando que ó lapé asomera os fuciños. Cando estaba nesas xusto por debaixo de min, levantéronse unha decena de perdices.Na miña mente xa tiña dúas no morral, mais cando fún a disparar, ¡Oh carballo!, a escopeta seguia no seguro. Cando lo saquei, a perdiz mais cercana a min xa estaba casi no Penedo Mourón.
 Xa eran as dúas da trade, tiña fame, e alí mesmo, nunha carqueixa asei uns chourizos, e un cacho de xamón con algo de gordo. Aquelo estaba de rechupete, xunto con un traguiño de Albariño que levaba, deime un banquete daqueles de antes. Rematouno casi medio termo de café, que por certo estaba inda queimando.
 Despous baixei pola Cabeza das Fontes hasta os prados do Carruceiro, donde volvi a ver un par de corzas, crucei no Poulo dos Mexacais hacia o Bedulo. Cando estaba no prado do meu amigo Eloy (qepd), do que queda do prado do ti Dario, saíron seis corzas mais que lisqueron polas Cegudas camiño do Lombeirón.
 Tomei a decisión de regresar a casa, pois eu aquel día saira as perdices, e o parecer, por alí xa solo quedan corzos e porcos monteses dos que falaremos noutra ocasión.
 Cando chegueir a casa, a Angela e mais eu metímonos o corpo unas fabas guisadas con lepiotas e boletus edulis, que xunto co calor que habia na casa, fixeron que non saíramos dali hasta a hora de olver a Vigo.
 Por certo, pesia  xeada, inda hai mazás por trasil. Un pouco xeadas eso sí.

martes, 23 de noviembre de 2010

CONTO PARA LEO O NENO QUE XA DEBUXA BEN

                         A gatiña que dormia coa Linda.





 Habia unha vez, nun lugar da Raia seca chamado Val dos Marcos, unha cadela de raza “palleiro”.
 Os cans de raza palleiro son aqueles que ninguén quere porque non teñen “pedigri”, e decir que son de casta baixa, nin ricos nin bonitos, só son cans.
 Aquela cadela tiña uns donos os que qeria moito, pois recollerana cando era pequerrechiña, coiderana e deranle moito cariño e agarimo.
 A cadeliña deitábase no cimo da escaleira, para defender a porta, que non entrera ninguén sen permiso. Ia  e viña cos nenos a escola, defendiaos de outros cans malosos, vollvia a casa a defender a escaleira e acopañaba a dona a fonte a por auga, ó dono acompañabao a pallarega cando ia por comidapara as vaquiñas, e así todo o dia.
 Pola noite dormia nun cesto xunto coa gatiña, e cun porco pisco que se quedera orfo de pequeniño.
 Unha vez foi cos donos o monte, ian por leña para a cociña. Corteron a leña coa machada, meterona no carro e volteron para a casa.
 Cuando chegueron a casa e cando xa era noite, os donos deronse conta que a cadeliña, que se chamaba “Linda”, non estaba.
Busquerona por todo o pobo, mais non apareceu, e o peor foi que ninguén deu razón de habela ollado.
 Pasaron tres dias e a Linda non apareceo pola casa. Penseron no peor, seguramente o dia que foran a leña, nun descuido, apareceu o lobo e “papouna”.
 Os nenos choreron, e os grandes tiveron pena.
 No terceiro dia,cando outro home ia o monte a por leña, os donos de Linda, dixérole que, se facia o favor, les trouxera a machada e un chaqueto, que se les olvidera alá.
 Pola noite cando chegou, o segundo leñador, a o pobo, foi a casa dos donos de Linda e díxoles :
-         Non vos pude traer a machada e o chaqueto, pois estaba a Linda a guardalos, e non me deixou nin acercarme.
 Aquela mesma noite o amo da Linda foi buscala, trouxoa para a casa, e os nenos fiqueron tan ledos, que aquela noitiña non durmiron
 A Linda foi a reina da casa toda a noite.

lunes, 22 de noviembre de 2010

A SAÚDE TAMÉN MATA




  Eu era un invitado naquela casa. Estivera comendo nun amplo comedor, daqueles de antes, con mesa longa e bancos corridos, con respaldo a media altura,que xa tiña cor negra acastañada, tanto pola mugre como polo uso.
 Eramos varios a comer, o que mais recordo era que habia tres curas tamén daqueles de antes, con sotanas lustrosas e ben engrasdas.Estábamos na casa dun deles.
 A comida debia ser polas festas paronais do lugar. Tamén estaba o médico, o alcalde e o mestre. E decir estaban alí todalas forzas vivas, agas eu, que era un invitado do patrón da casa.
 Cando nos sentémos a comer, nunha das cabeceiras sentouse un individuo bastante peculiar. Falaba castelán, era lixeiramente amaneirado, atlético e dun aspecto algo esquelético, con dedos sarmentosos e cunha mirada desas que nunca te miran directamente. Cando falan contigo ollan para a parte de atrás túa, por enriba de ti.
 Nesas festas, adoitase tirar a casa pola xanela, esta non era a excepción. Habia comida abondosa e do mellorciño que se podia pedir. Xa de principio, chamoume a atención que diante do home sarmentoso habia unha xerra de cristal que brilaba chea de auga cristalina, e o lado da mesma un copo tamén de cristal. Debía ser cristal da Real Fabrica de “La Granja” da provincia de Segovia.
 Durante a comida, aquel home non comeo ningunha cousa da que comimos nos. Mentras nos comimos algo de marisco, un bon cocido e unhas boas chuletas de boi, el comeo uns consomés e pouco mais.
 Nun momento en que mirei para o comensal da miña beira,díxome que era un home moi preocupado pola súa saúde, non comia de todo, solo aquelo que consideraba que era bo para a conservación do seu corpo, so bebia auga mineral, e podiase decir que a súa dieta caseque era vexetariana.
 Acabémola comida, bastante tarde por certo, e fúmos a cantina a continuar coa festa. Alí cada quén pediu xunto co café aquelo que mais le apetecia. Augardente, licorcafé, cognac, etc., agás o home sarmentoso que o parecer fixo unha excepción e tomou unha infusión de manzanilla.
 Entre partida e partida todos nos pasemos un chisco, a fin de contas era a festa do patrón e aquelo non acabaria hasta o seguinte dia. Todos paguemos unha ronda, a última non se tomou: era a do Sarmentoso. Eu cheguei a pensar que aquel fulano no comia nin bebia so por aforrar.
 Non era así, según o alcalde. Era un home preocupado pola saude, e sempre criticaba a aqueles que comian de todo e facian excesos de cando en vez. Él queria estar san e tiñale un medo horroroso a morte.
 No dia seguinte, cando me erguín, o ir a tomalo xexún, atopeime coa noticia: O HOME SARMENTOSO MORRERA POLA NOITE. O parecer morreo de morte natural, así, sin mais.
 Atopeime co médico que o estivera examinando cando le dixeron que finera, e pregunteille qué le pasera a aquel home, e respondeume:
 ¡MORREU DE UN ENCHENTE DE SAUDE!

sábado, 20 de noviembre de 2010

CUMBRES E MAIS CUMBRES




                  A Vrxe é tan modesta que nin pazo necesita.

 Hoxe, dia vinte de Noviembre de 2010, tive que ir a Oporto a buscar ó aeroporto o meu fillo. Cousas das lineas de baixo coste.
 Un par de dias antes, saiu na prensa galega, primeiro decindo e alarmando co asunto da nova peaxe, segundo decindo que entrar en Portugal era casi unha tarea imposible por mor da “cumbre da otan”.
 Pois ben, madruguemos, por aquelo dos atrancos e o medo a chegar tarde ó aeroporto.
 Cheguemos a ponte internacional sobre o Miño entre Tui e Valença, e unha vez traspasado o mesmo, efectivamente, habia control.Diante de nos habia catro ou cinco coches, varios axentes portugueses, que o preguntarle onde podia mercar a tarxeta para pasar pola autopista, expliqueronme que, pola autopista o asunto do pago seguia coma sempre: coller cartao no portagem e pagar a saida, con diñeiro ou tarxeta. Para as autovias venden tarxetas nas gasoliñeiras, en coreios e nalgún banco. Total moita ma información e alarmismo por parte da prensa española. A de Madrid tamén dixo tonterias. Co pouco traballo que le costaría a un periodista facer unha pequena viaxe polo norte de Portugal, e logo informar ben, ou esa información tiña outra intención?. Por exemplo ¿darpor saco os portugueses?. Xa deberia ir sendo hora de que miremos os portugueses, tanxiquera como bos veciños, como personas coido que a maioria son mellores ca nós.
 O control foi cousa de un minuto, e o trato dos axentes do mais cordial e amable, tratanndo sempre de facilitar as cousas, sabian das molestias qe nos causaban outras persoas que cando viaxan necesitan molestar a todo quisque.
 Xa cando veu o papa romano, me fixeron controis innecesários. ¡Coño se teñen medo que non se movan das súas casas! Agora con internet e os telefonos pódense facer cumbres, conferencias, e arreglar o mundo se de verdai se quere, sen “joder al prójimo”, ó mellor sumando todos eses gasto e fastos, hoxe aquí, mañá alí, poderiase arreglar o paro a algunha xente que o necesita.
 ¡Xa estáben de gastar o diñeiro, e molestar co que sacan dos impostos, moi impostos!

jueves, 18 de noviembre de 2010

SIERRA DE LA GAMONEDA


                              La Gamoneda desde o alto dos Poulos

  Por esos extraños caprichos de nuestra mente, hoy mi memoria me ha recordado parte da la historia de una familia, que se hizo muy conocida en el ayuntamiento de Hermisende y aledaños.
   Se había asentado en Hermisende, barrio de Santa María, allá por los años cincuenta y tantos, procedentes de San Justo, si mi memoria no me traiciona.
  El pater familae, era conocido como Manolo “o carnicero”, pues a ese trabajo se dedicaba.
  Era de aquellos carniceros que andaban por las aldeas matando corderos y de pascuas a ramos algún ternero. En este último caso lo compraba él para luego venderlo a los vecinos por los días de las fiestas patronales.
  Con el tiempo se fue asentando en el Valle del Tuela y también llegó a tener un rebaño de cabras y ovejas. No sé si también alguna vaca, creo que sí.
  Como los derivados de la ganadería de la zona eran de calidad reconocida, mas tarde de todo esto, proveía de carne a algunos restaurantes de Puebla.
  El método de transporte consistía en llevar la carne a la carretera general, donde un coche la recogía y la llevaba a su destino.
  En una ocasión, tenia que entregar un pedido de carne, como siempre en Padornelo.El encargado de llevarla hasta la portilla fue su hijo mayor.
 Para abreviar el camino y ganar tiempo, el muchacho se desplazó a través de la Sierra de la Gamoneda, cosa que ya había hecho en otras ocasiones.
 La diferencia con otras veces era que aquel día el tiempo era pésimo y se presumía nieve en lo alto de la sierra.
  Sucedió lo que desgraciadamente podía suceder:El chaval no llegó al punto de entrega ni regresó a su casa. Se dio la alarma, fueron a buscarlo y regresaron con su cadáver.
  Su madre se trastornó y le siguió al poco tiempo, un hermano acabó con problemas,y el padre supongo que también.
  De esto hace mas de treinta años. Las necesidades y vida, por nuestra tierra de Sanabria, siempre fueron muy duras para sus habitantes.
  La Sierra de la Gamoneda, se ha cobrado varias vidas de las que yo tenga constancia. Una de las mas trágicas, inútiles y rencorosas que conozco, fue después de la guerra civil del 36, cuando a un ciudadano de “A Teixeira”, lo llevaron los falangistas, algunos conocidos del mismo, camino de Puebla de Sanabria, a los juzgados, y los miserables que lo llevaban decidieron juzgarlo y condenarlo a muerte e medio de las sierra.
  Con lo preciosa que es la sierra, para caminarla, verla y quererla, cada vez que subo a ellas soy incapaz de estar en ella sin que esos recuerdos vengan a mi mente y me revuelvan las tripas, y al mismo tiempo, pensando en algunos de los sucesos conocidos, me den náuseas.

martes, 16 de noviembre de 2010

SGUNDO RAID DE CAZA.

                                                   Arco da Vella en Rañalobos

 Fin de semana no Val do Tuela, concretamente en Val dos Marcos.
 Tal e como xa se via vir, a perdiz, esquiva, amiga e enemiga, mellor dito o eneemigo coido que son eu, por fin tomou a decisión de emigrar. Pediu asilo cinegético pola zona de Tras os Montes. Creo que non parou na Moimenta, pois foi vista por última vez no alto da Coroa, na parte do mais alto, por enriba de Montouto.
 Que non se fie moito, pois os seguidores de Nembrote, en Portugal afinan ben, e os podencos dalí son do mellorciño.
 Nesta vez a meteoroloxia, portouse ben con nos. O domingo amañeceo regulin, e polo dia adiante mellorou hasta a tardiña en que se puxo a chover de novo dando por sentado que xa acabáremos de botar fóra de España a aquela perdiz.
 Noutro orden de cousas direivos que o luns en medio de un chisco de auga-neve, estuve sementando uns allos na Porteliña, e unhas cebolas de inverno.
 Espero que se den ben e que poda facer un bo all-i-oli, para untar algún lepórido na próxima tempada, e enzebolar algún figado de porco montés.
 Cuando volvia para a casa, dediqueime a roubar o meu amugo Loro. Vereis: nunha mazaira que ten o lado da pallarega, o chan estaba astrado de unhas magníficas mazás da clase Golden.
¡Deus meu, canto froito destas caracteísticas se estraga, por non recollelo!
 Xa sabes,Xabier, se notas en falta algunha mazá, non le votes a culpa a ninguén. Terei que indemnizarte, con un grolo de mais daquel brebaxe que estamos a preparar a medias, está tomando unhas boas maneiras e pronto poderemos repartilo.
 Nese fin de semana a neve fixo acto de presencia polo Montemuga, a con bastante mais intensidade na serra de Chaos e Lubián, parece que o inverno vai ser duro, espero que a xente que inverna por alí, teña unha boa provisión de torgos e rachos de carballo, que envoltos coa leña de castañeiro dos que o vento desleixou, e uns bullós quentiños a carón do lume,cun grolo de aguardente, fará que o friu non se cebe demasiado nun.
 O riu Tuela, como decia meu pai, ia de monte a monte, tiña un bon sorbo. Mal ano para as maonxoeiras.

lunes, 15 de noviembre de 2010

O RETORNO- (RELATO INCRIBLE)

 CAPITULO III AS DUDAS

....... Intentei acercarme a aquela figura, vestida como de pelegrin. Tanto como me acercaba, tanto se distanciaba Era o mesmo que quedarse quieto.
 Finqueime de xeonllos, e cos brazos extentidos, preguei que me deixera acercar. Necesitaba un pouco de acougo, e tal vez aquel ser poderia axudarme, inda que non fora mais que por caridade, unha das tres virtudes teologais, das que unha delas eu xa ia tempo que a perdera; era a fé, e, a esperanza ia polo mesmo camiño.
 Non necesitei  acercarme mais, debeuse de compadecer de min e de súpeto, tiña a aquel ser a meu carón.
-         ¿Quen eres?- preguntei.
-         Eu son tú- respostou o ser.
 Aquela contestación deixome aparvado. Durante un tempo non fun capaz de reacionar, nin de inquirir mais.
-         Si home, sí, eu solo son unha creación da túa imaxinación, son eso que todos vos queredes chamar Deus. En realdade os grandes creadores sodes vos. Claro que tamén sodes os vosos destructores. Esto sin nigunha piedade.
-         ¿Cómo podo chegar a saber a VERDADE de quen son?.
 A imaxe que tiña a meu carón despareceu. Eu non sabia se aquelo fora real ou imaxinário. Unha cousa sí que me quedou clara, aquela situación tiña-a que resolver eu por min mesmo, se axuda.
 Atopeime de novo na haba da Gamoneda. Esta vez nun antigo campamento das obras do ferrocarril. Estaba no campamento de Santa Barbara, pertiño do alto do Padornelo. Era de noite e conseguira resguardarme dunha forte nevada, entrando nun barracón grande, onde, en literas de tres pisos, descansaba a man de obra barata, que os contratistas tiñan o seu cargo para traballar no túnel 19.
 Alí xunto a xente patibularia, habia homes moi maiores, que tiñan pinta amable. Acerqueime a un destes últimos, que me sonriu moi afablemente, e fíxome un sitio no banco no que estaba sentado.
 Acercouse un individuo coa cara cunha cicatriz desde un ollo hasta a gorxa, decindole :
-         Xa está o listo do Mestre, axudando a quen non coñece.
 Ante esta ocorrencia, o meu compañeiro, mirou para min, e con xesto indubitable, deume a entender que non fixera caso.
 Descubrín que por unha das bandas dos catres, estaban xentes forzadas a estar alí; eran presos que non foran nin tanxiquera xulgados, so estaban alí polas súas ideas, e por axudar os seus veciños. Pola outra banda estaban tamén presos, pero neste caso, xente con delitos de roubos e de sangue.
-         Márchexe  o mais axiña que poda, deste lugar, seguramente non sairemos ningún vivo deste sitio.
 O dia seguinte, sain monte a través, camiño das serras, sen rumbo definido, e botando menos aquel cabalo mercado na Gudiña.
 Despous de camiñar todo o día, xa entre lusco e fusco, atopeime nun pequeño val no que habia as ruinas do que parecia que fora unha boa casa. Pensei que seria un bon lugar no que pasar a noite.
 Acerqueime, e descubrín catro paredes que conformaban un rectágulo, con un piso de laxes de cantería,¡ mais sen teito!. Esculcando por todolos cantos, nunha abertura dunha das paredes encontrei unha especie de entrada cunha escaleiras en caracol que se enterraban na terra. Baixei por ela a tentas hasta chegar a unha sala das mesmas dimensións que a parte de arriba, con chan tamén feito de pedras graníticas, cun recinto separado o norte, e con bancos de pedra, tamén, os lados. Entraba un pouco de luz do dia, por unha bufarda que habia xusto na parede do sul.
 Cuando os ollos se  acostumeron a pouca luz, foi que descubrin todo aquelo. Senteime nun banco, pensando que tivera sorte de atopar aquela construción deshabitada. Deiteime enriba dun banco, e cando xa levaba un tempo, sentín un marmurio de auga por debaixo do piso. Ia mirar no recinto que estaba separado por unha parede e unha porta con arco, cuando pola mesma porta que eu entrera, empezeron a baixar uns cabaleiros, con cotas de malla que le chegaban desde a cabeza hasta os xeonllos, enriba levaban unha túnica branca cunha gran cruz roxa no peito e nas costas.
 Quedei quedo no banco, eos cabaleiros non se decateron de que alí estaba. Inicieron un rito arredor dunha pedra que habia no medio do recinto, e canteron nun idioma extrano para min. Levaban fachois de palla acesos, e o acabar lisqueron por outra porta identica a primeira, que estaba na parede contrária…………





viernes, 12 de noviembre de 2010

CAZA Y TRISTEZA


Este fin de semana iré de nuevo a San Cibrao-Alta Sanabria- he recibido un telegrama de una perdiz diciendo que me echa de menos, pues al parecer el tiempo de caza sin mi presencia no le es grato.
Conmigo se divierte, pues empezamos por la mañana temprano, yo la persigo, ella vuela, yo la sigo persiguiendo y ella volando. Así hasta el anochecer.
 A mi solo me queda aquello del cazador que relataba Castroviejo en la misma situación, aquel cazador decía : “matar non te matarei, pero voute votar fóra de España”.
 El año pasado por una de las zonas que suelo hacer mis correrías cinegéticas, hice unas fotografías, bastante tristes y demasiado elocuentes de lo que está pasando, por culpa de los incendios. Que sirva como protesta y sobre todo para ver si de una vez por todas se erradica esa plaga llamada incendios.
 Hasta la próxima semana.

jueves, 11 de noviembre de 2010

ESTAMOS POLO SAN MARTIÑO


 Onte fun a matanza do meu tiu Marcelino. É a primeira matanzado ano, e é por eso que vola quero contar, aparte de que é unha ledicia para nos os rapaces.
 Pola mañanciña, bastante cedo, empeceron a chegra os homes a casa do tiu a tomar a “parva” ou “matar o bicho”. Cortanse unhas rebanadas de pan de centeo, e torranse no lume, e vanse comendo a mesmo tempo que se botan uns grolos de augardente nova, feita co bagacio das uvas do mesmo ano.
 Ona vez que se tomou a “parva”, baixamos todos o curral, ode xa esta o banco posto para matar os porcos, neste caso o porco pous o tiu solo tiñs un.
 O porco xa desconfiaba algo, supoño que seria por ver a xente forasteira, o caso e que non queria deixarse coller, hasta que foi agarrado polas orellas por dous homes e os rapaces a veces deixan-nos collelo polo rabo.
 Berraba como unha boa fera e no queria deixarse deitar no banco. Os homes eran mutos mais e o fin deiteron-no. Agarrado polas patas as orellas e o fuciño, o pobriño non tivo mais remedio que renderse. Entonces o Céfiro, que é un esperto matachin, meteule o coitelo pola gorxa hasta que se desangrou. Cando le cravou o ferro, o son dos beros cambiou ben, xa era de lamento.
 Unha vez morto, deiterono nunha padiolas, e dediquemonos a chamuscalo con fachois de palla por un lado e polo outro, procurando non deixarle ningun pelo. Despous de chamuscalo lavemolo. Botandole auga e frotando con uns callaos de canteria, hasta deixalo limpiño e branco, tamén o final pasemosle un coitelo como se quixéramos afeitar.
 Unha vez acabado esto, o Céfiro, fíxole a “tripa do cu”, que era retorcendo unha pallas que le metia polo cú hasta deixar limpo de excrementos ese tramo.
 Unha vez colgado das vigas, na corte, empezaba a tarea mais importante do Céfiro, e xa interviron as mulleres. Primeiro no chao co vicho panza arriba, quitoule a piel da barriga desde as patas de adiante hasta as de atrás. Debaixi desta sacaule o “vallo” unha parte grasenta coa que despous se fai o unto e a continuación colgase de cabeza para abaixo.
 Iniciase en entonces o proceso de sacarle as tripas. Unha vez colgado o matarife rachou a teaz que inda as suxetaba, coido qué é o peritoneo, e empeza a sacar todalas tripas e visceras de dentro do corpo do porco. É entonces cuando empeza o traballo das mulleres, separando as tripas unha de outras para despous ir a lavalas o rigueiro. Cuando a separan tamén sacan a “paxariña”, que nola dan os rapaces para asar, cousa que está moi sabrosa, e tamén sacan as molexas que as comen elas cando volven de lavar as tripas. Antes de ir o rigueiro, xa se come, e un dos pratos favoritos de todos e o figado encebolado do recien morto porco.
 Mentras as mulleres van lavar as tripas os homes van a xogar a partida á casa do Caxera, hasta a hora de cear, cuando xa acabou todo o traballo. Acabase a xornada arredor do lume na lareira, contando cada quén aquello que mais le chamou a atención no ano que está a acabar.
 Outro dia falaremos dos rexois e dos chourizos.

miércoles, 10 de noviembre de 2010

O RETORNO- (RELATO INCRIBLE) - AS DUDAS

 CAPITULO II – AS DUDAS

 Despous da conversa coa Fada da Veiga, iniciei a volta hacia a aldea coa intención de  descansar hasta o dia seguinte.
 Busquei o cabalo, e non foi posible encontralo. Dei unha volta polos arredores do lugar onde quedera a última vez, pero non habia nin rastro do equino. Andaba a procura do animal polo fondo do Litro cuando fun testigo dunha extraordinaria sesión de bon oficio. Do que se realiza desde o principio do mundo, vereis:
 No cauce do que fora o riu Tuela habia un campamento de instrucción militar. Estaban , no que foran prados unha serie de barracons, dos que entraban e saian militares en formación, que se dedicaban a recibir instrucións dos seus superiores.
 De repente nunha bórda do campamento, no medio de una gran matugueira de  sabugueiros, organizouse un balbordo grande, onde sobre todos os berros sobresaian os de unha muller, que insultaba ó que parecia un oficial. Chamábale de todo, e acusábao de ser o causante da morte de fame dos seus fillos pequenos. A carón dos dous habia un militar semidesnudo, tentando vestirse apresuradamente, e polos lados da matugueira liscaban outros ante a  intromisión daquel oficial. Parece que a prostituta tivo unha genial ocorrencia; os militares levaban alí seis meses aillados e decidiu ir a facer negocio. Como ela esperaba, pronto se correu a voz, e a ringleira para practicar un pouquiño con ela cada vez era mais grande, hasta que chamou a atención dos xefes, aquel ir e vir hacia a matugueira.
 Acabou o balbordo cando a muller marchou co oficial hasta a residencia dos mesmos,e a rioula hacia alí solo cambiou nos niformes. O resto clavadiño.
 Deixei aquel lugar, camiñando plo antiguo camiño de Castrelos, hasta chegar o fondo do rigueiro de Belois. Alí co son do batán do pisón tamén estaba unha parella, de home e muller, seguindo o ritmo e tamén proseguindo, ou tentando, que a humanidade non se acabera.
 Acerqueime o regueiro co ánimo de refrescarme, e cando me inclinei para coller a auga entre as duas mans, esta retrocedeu. Pensando que era unha ilusión miña, acerqueime de novo e sucedeu o mesmo, e a auga dando un berro díxome que non me acerquera a ela por todo o que mais quixera. Dixo que non queria que le pasera como ó Tuela, que estaba seco por culpa dos homes, tanto levalo por aiqui e por alí, e logo tentar de modificar as serras, e modificando o medio ambiente, fixeran aquel desastre.
 No que antes era un leito de rio agora era un cascallal onde xa empezaban a crecer as urces, silvas e demais monte que crece onde non queda outro tipo de vida.
 Cando me acerquei as leiras de Mouromorto, vin home montado nun cabalo que parecia querer escapar dunha perella, home e muller, que le falaban en portugués, cousa que non parecia agradarle moito polo que azuzando a besta saiu a lume de carozo, hasta caer nun barranco do que no foi capaz de sair, ni él nin o cabalo. Entereime masi tarde de que era un aspirante a procurador buscando votos. Evidentemente non de castidade.
 Subin pola Ladeira arriba hasta chegar a un sitio onde habia varios homes arrancando louxas da terra. Cheguei a pensar se as louxas tiñan algunha relación co viño, pous solo saian despous de que os homes beberan da tal brebaxe dun pelexo de tres cántaros, que tiñan o lado deles. Aquelo era unha rutina : Trago de viño, louxa fora, trago de viño, louxa fora. Cuando acababa o viño non saian louxas. Estaba clara a relación.
 De súpeto atopeime de novo, na cama do hospital, recordei que entrera nel despous daquela horrorosa explosión na ponte e nas escolas que estabamos a facer. Tamen recordei ver restos humans o meu arredor, e o que mais dor me dou foi que a maioria daqueles restos eran de nenos. Eu tiña unha grande ferida na parte esquerda do ventre, cando vi aquelo desmaieime. Espertei nunha grande explanada de herba verde e tan grande que parecia un oceano de tréboles. Estaba eu alí no medio da nada, solo habia trebol por todolos lados de maneira case infinda.
 O lonxe crei distinguir a figura dun home moi alto, vestido cunha túnica que le chegaba hasta os pés, e cun báculo como os dos pelegrins.
 Pensei que estaba louqueando.




domingo, 7 de noviembre de 2010

Deica logo, compañeiro!


 Cuando eran novos, namoreron. Coñeceronse nun baile, mellor dito xa secoñecian, naquel baile deronse conta de que ambolos dous existian.
 Sufriron as consecuencias dun namoramento, nunha época, na que o ben visto era que os pais da moza rexeiteran a todo aquel que pensaban que non era o adecuado para a súa filla.
 Paseran anos antes de que puideran casar. Él tiña compromisos co estado que le tocaba vivir, roubéronle casi dous anos da súa liberdade.
 Por fin casaron. Desgraciadamente a época de casados foi cortiña. Pasou moi rápida, ainda que no calendario tiveron que mercar uns cuarenta.
 Chegou un día en que él, olvidouse de respirar. Inda que ela le deu masaxes, non atopou a maneira de facelo respirar de novo.
 Lavouno, afeitouno, púxole a roupa das festas e acomodouno na cama.
 Veleron-no os veciños, receronle, marmuñeron, beberon e lisqueron. Ela nin se enterou, tal como se sentera diante da cama, asi a tiveron que retirar na hora do traslado do corpo.
 Cuando o crego detrás de cuatro homes que sacaban o cadaleito, rezaba os responsos, escoitouse un laio:
 ¡Deica logo, compañeiro!.
 Aquelo foi motivo de leria na aldea, tanto polo deica logo como polo de compañeiro.
 Houbo burlasde todolas cores.
 Naide pensaba que aquel deica logo, non era unha despedida. ¡Era un desexo!
 A Natureza que é sabia, e coñece ben os humans, compadeceuse dela.
 Tres dias mais tarde iniciaba o mesmo camiño.
 ¡Habia que ver a cariña de ledicia que tiña dentro da súa caixiña!

sábado, 6 de noviembre de 2010

REFLEXIONES DEL CAMINO


 Estos días he estado acompañando a dos peregrinas en el camino de Santiago. Ellas caminaban, yo les hacia de coche escoba y acompañante por las tardes y noche.
 Iniciaron el camino en O Cebreiro, y yo me uní a ellas en Palas de Rei.
 En el último tramo de cada etapa, yo dejaba el coche y “hacia” el camino al revés, es decir parecía que lo desandaba. Esto me dio la ocasión de cruzarme con muchos caminantes. Tengo que decir que eran muchos, sobre todo a la hora en la que yo caminaba.
 Cuando te acercabas a algún caminante que venia en sentido contrario, ya empezaban a sonreír y todos, absolutamente todos decían algo. Era como si todos tuviesen la necesidad de hablar con alguien.
 Tuve la oportunidad de hablar algo con algunos, y creo que todos coincidían en una cosa, no querían llegar a Santiago el día que estaba el Papa.
 Ayer Viernes, llegamos nosotros a Santiago y ya se empezaba a notar lo que iba a ser aquella ciudad el día de hoy. El primer control que sufrí, fue al pié del Monte do Gozo, había tanta guardia civil, que parecía que estaba en un país levantado en armas.
 Otro control a la entrada de Santiago y el vernos obligados a enseñar la documentación, cuando, después de comer, nos dirigíamos a coger el coche para volver a Vigo. No tenia intención de ir a Santiago el Sábado, pero si hubiese sido así, seguro que perdía todas las ganas de volver.
 Uno no es excesivamente creyente (Cuanto Daria por tener la fe del carbonero y no hacerme preguntas, seguro que eso debe ser más fácil), y es por eso que no comprendo demasiado estas manifestaciones de parafernalia y ostentación, sin contar con las molestias causadas a los ciudadanos de Santiago, que según muchos, saldrían de la ciudad el viernes.
 Hable con el encargado de dos restaurantes, y me dijeron que era uno de los peores días de su negocio, y que no tenían esperanza ninguna en que mejorase el día de marras.
 He llegado a la conclusión de que solo merece la pena ese esfuerzo que hacen muchos ciudadanos del mundo, pués vi. de todas las razas, sin necesidad de fastos de ningún tipo, y que creo regresan a sus hogares satisfechos y contentos de haber estado en el camino.
 He hecho la promesa de hacer el camino a Finisterre desde, a lo mejor, el Padornelo, con la única ilusión de caminar y ver el Mar Tenebroso desde el punto mas alto do Facho.

lunes, 1 de noviembre de 2010

¿CAZA OU PESCA?

 Acabo de chegar de Val dos Marcos. Fun a perseguir perdices acompañado polo meu irmán, a Canaria, a Lúa e a Pipa.Por se algún non se decatou, as tres últimas son as nosas acompañates, nesa penuria que se chama caza. Tal vez deberia decir chamada.
 Non estou moi seguro de si fumos de caza ou de pesca.Tentarei explicalo, pero antes deixademe que vos presente a esas tres damas que nos acompañan sempre sen pedir nada a cambio. So unha miradiña, ou un aloumiño cando fixeron ben o que nos cremos que foi ben. Veredes:
 A Canara, xa é o que se di, un can vello. Xa fai as mellores cousas por ser vella,mais que pola súa nariz, ollos ou forza. E da raza “perdigueiro portugués”, a fixose unha boa cadela de caza, seguindo as instrucción da sua mestra”A Rabota”.
 A Lúa, é unha podenca de pelo liso. Inda non ten os dous anos, e creo que vai ser una fora de serie no seu traballo. É lista,traballadora e aprende rápido. Sigue as instrucción da Canaria. No hai mellor cousa que aprender de quen sabe. Cando alguén enseña empiricamente algo, hai que facerle caso.
 A Pipa, é a de meu irman. Ten maneiras, nariz, e é traballadora.O dia que se dé conta que quen traballa para atopar as perdices é ela, será unha fora de serie. Inda é nova.
 Os dias de caza son: sábado e domingo. Neste fin de semana, coido que collimos mais ben unhas trutas, pois parecia que se esborranqueran as preseiras que almacenan a auga nos nubeiros. ¡Que maneira de chover!.
 Na noite do domingo, o señor Eolo, fixo das súas. Foi unha noite terrible de vento, non deixou folla sobre arbore, e suguramente castaña sobre castañeiro. Non teño noticias de canos caidos nin de desgracias. Loubado sexa Deus.
 Esa noite fun a cama cedo. Durmime pronto, estaba canso de camiñar e furar por debaixo da xestas das Latas e perseguir perdices imaxinárias, desde as Teixugueiras hasta o Lombeirón, a Caboca das Colmeas a Xan Macia e de volta o Bedulo e Teixugueiras. Arredor das catro da noite espertei cun abraiante “maullido” de gatos. Non me deixaba durmir. Hasta que puxen atención. Non eran gatos. Era o vento que maullaba por as pequenas frisgas entre as louxas, que facián que o pasar por elas se queixera. Facianlle dano.
 De caza falaremos outro dia.
 So agradecer a Noemí e Diego a súa comprensión e paciencia. 
 Deixovos unha foto tomada da cascada de Castrelos, que xa empeza a deixarse ver con auga.