"AGOIROS"

 Despous de medio día, a tarde empezera a porse fría. Os dias de xaneiro, cando non   hai néboas, adoita xear e polas tardes se vira o vento ó norte e se move un pouquiño, a cousa ponse fea.

 Estivéramos cazando pola zona de Val de Cabritos e as Pombeiras. Decidimos agarrar (Céfiro dixit) o camiño dreitiños a casa.

 Escopetas em “bandolera”, maus nos bolsos, cabeza inclinada ollando as rodeiras vellas dos carros e paso lixeiro para quitar o frio e chegar antes.

 Baixábamos polas Malladicas, xa chegando casi o Tombaro, cuando un dos cais fixo un medio ouveo. Esa maneira de ouvear na que imitan ós lobos.

 Un dos cazadores mais vellos, fixo un comentário que endexamais esquecerei por moito que viva. Dixo- ¿Quen morreria no lugar?.

 Un arrepío percorreu os nosos corpos, especialmente o meu.

 Asusteime bastante, entre o lamento do can e o aserto do vello cazador, os pelos puxéronseme como escarpias, e de sútaque a roupa no me chegaba o corpo.

 Cuando cheguemos á Porteliña, no pobo había unha quietude e unha especie de aire cheo de maos agoiros, non sei se polo referido atrás, ou o medo xa fixera das súas.

 Antes de chegar ó xogo dos paus, escoitouse un novo ouveo dun can, este debia de ser dos da res, era casi como o lamento dun lobo.

 Naide fixo comentário algún, miremos uns para os outros sen forza ningunha para falar. Daquela o pavor estaba espallado por todo.

 A Ladeira parecia mustia, os castañeiros das Mioquiñas tamén estaban como sé se inclineran hacia a espadaña da igrexa

 Estábamos alí calados e cada un colléo a direción da súa casa.

 Atravesei a aira, e o chegar a Bodega da tia Maria Rosa, sentin, no noso curral, un sonido de ferramentas, demasiado coñecido por min.

 Cuando abrin a porta, alí estaba meu pai, que ollou para min cunha faciana que era o vivo retrato da desolación. Limpouse unha bágoa que le baixaba por unha das fazulas, e mirando para enriba do banco de carpinteiro, cun encollimento de hombros, marmuñou- ¡Xa vés ¡.

 Estando nestas, baixou a miña mai chorando, e tamén vin a tia Maria Rosa que choraba. Eu non me atrevía a pescudar quén era o finado.

 ¡Finada, meu fillo ¡. Dixo a tia desde o alto da parede que separaba os dous currais.

 ¡Foi a Xxxxxxx, ¡- dixo minha mai.

 ¿Qué pasou?-dixen eu- non sabia que estivera doente.

 Non estaba, púxose mal onte a noite e esta maña, deixounos- dixo o Pepe.

 Veu unha muller cunhas telas que le deu a meu pai. Eran para adornar a “caxa”, na que o dia seguinte a enterrarian.

 Na hora do enterro, a moza, leveron-na os mozos, e as mozas levaban cintas que ian prendidas na “caxa”, e a moza, parecia mesmo que ia dormindo.

 Nin o cura era quen de cantar  os responsos ou cantares que acompañan ós mortos.

 O chegar o Sagrado, puxeron a “caxa” o lado da cova, e meu pai dedicouse a pór a tapa da “caxa” e clavala.

 Cada martelada que daba nas puntas, era un salouco da xente, e eu inda as teño retumbando no meu pequeno cerebro.